Văn học thời kỳ này được đánh dấu bằng sự xuất hiện các tác phẩm văn học thời kỳ nhà Lý ( từ thế kỷ X và kết thúc vào thế kỷ XIX). Trải qua quá trình phát triển, văn học luôn đồng hành cùng lịch sử dân tộc, thời kỳ này xuất hiện nhiều tác giả có đóng góp rất lớn vào thành tựu văn học: Danh nhân văn hóa thế giới – Anh hùng giải phóng dân tộc Nguyễn Trãi, nữ sĩ Hồ Xuân Hương, Danh nhân văn hóa – Đại thi hào Nguyễn Du, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu…Các tác giả trên cùng với nhiều nhà văn, nhà thơ khác của thời kỳ cổ – trung đại được trưng bày và giới thiệu ở tầng 1 của Bảo tàng Văn học Việt Nam.
Cùng với việc giới thiệu về tiến trình văn học từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX thì phần trưng bày về văn học Việt Nam thời kỳ cổ trung đại còn giới thiệu về “Học hành, thi cử, khoa bảng thời kỳ phong kiến” với các tổ hợp trưng bày phản ánh hiện thực đầy sức hấp dẫn.