Bên bờ hồ có một cây Gạo xòe tán lá trên mặt nước. Một hôm, có hai chú chim đến đậu trên cành, một chú có bộ lông đỏ, một chú có bộ lông vàng. Chim vàng nói với chim đỏ:
– Loài Chim chúng mình thích thật, được bay đi khắp nơi, được nhìn thấy bao nhiêu thứ. Cứ như Bác Gạo này chỉ đứng một chỗ thì chẳng biết được gì.
– Không đâu! Tuy loài cây chỉ đứng một chỗ nhưng họ cũng biết nhiều điều lắm! – Chim đỏ đáp.
Bỗng có tiếng cây Gạo cất lên, rì rào trong gió:
– Này, các cháu, trốn mau đi, chim Cắt đến đấy!
Chim đỏ bay vù đi, còn chim vàng thì cười khẩy:
– Hừ, cái bác gàn dở này, biết quái gì!
Chim vàng chưa nói dứt câu thì Chim Cắt đã sà xuống. May thay, vì vướng cành của cây Gạo nên chim Cắt chỉ làm rụng một túm lông của chim vàng
Hai hôm sau, hai chú chim lại đến đậu trên cây gạo và nói chuyện với nhau:
– Chúng mình sang bên kia sông đi, nghe nói ở đó có nhiều châu chấu lắm!
– Nhưng sông rộng thế, bay qua mỏi cánh rơi xuống nước mất.
Cây Gạo lại lên tiếng:
– Các cháu bay ngược dòng một quãng sẽ thấy một hòn đảo nhỏ nổi ở giữa sông. Các cháu đỗ xuống đó mà nghỉ cánh rồi lại bay tiếp sang sông.
Chim đỏ nói : :Cảm ơn bác!” Rồi bay theo hướng đó. Chim vàng nghĩ: “Việc gì mình phải nghe theo bác ta!”. Thế rồi nó bay thẳng sang sông nhưng mỏi cánh quá, mấy lần suýt rơi xuống nước. Ngày hôm sau nữa, hai chú chim lại đến. Cây Gạo hỏi chim vàng;
– Các cháu bay đi nhiều nơi, biết nhiều, thế có biết ngày kia sẽ xảy ra việc gì không?
Chim vàng trả lời:
– Ngày mai hay ngày kia cũng thế, trời đẹp, chúng cháu bay nhảy và ca hát, thế thôi!
Cây Gạo ôn tồn:
– Ngày kia trời trở rét. Các cháu nên tìm mồi dự trữ mấy hôm.
Chim đỏ vội vả làm theo lời cây Gạo. Nó đi bắt sâu, nhặt hạt, tha về tổ để dự trữ cho mấy ngày rét. Còn chim vàng vẫn nhở nhơ rong chơi.
Quả nhiên, hai hôm sau, gió mùa tràn về, suốt ngày mưa rét. Chim vàng nằm bẹp rong tổ, vừa run, vừa đói, suýt nữa lả đi, may có chim đỏ mang thức ăn đến cho. Lần này, chim vàng mới chịu phục là cây Gạo nói đúng.
Khi trời nắng ấm, hai chú chim lại đến với cây Gạo. Chim đỏ hỏi cây Gạo:
– Cả ngày bác chỉ đứng một chỗ, sao chuyện gì bác cũng biết?
– Bác có rất nhiều bạn bè. Bác học mỗi người một chút. Này nhé, mặt hồ nước giúp bác nhìn thấy chim Cắt trên trời, đàn chim Cốc rất thạo sông hồ đêm về ngủ ở đây kể chuyện sang sông, cón các cô Ngỗng Trời di cư từ phương bắc xa xôi, mỗi lần đến nhà bác trú chân lại báo tin trời rét…
– Ôi, thế mà cháu cứ tưởng…cháu xin lỗi bác! – Chim vàng hối hận nói
Từ đấy, hai chú chim trở thành những người bạn thân của cây Gạo.
Ngô Quân Miện
Nguồn: Chú bé nhặt bông gạo, NXB Kim Đồng, H.1994