Ấn tượng Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 tại Ninh Bình

Tọa đàm với chủ đề “Trách nhiệm và khát vọng” đã nhận được được sự quan tâm của nhiều nhà văn, nhà thơ các thế hệ. Nhà thơ Hà Phạm Phú chia sẻ “bàn về thơ và trách nhiệm của nhà thơ, tôi cho là vẫn cần thiết”. Hay như nhà thơ Vũ Quần Phương phát biểu: “Trách nhiệm có tính cách bắt buộc, như bổn phận, không hoàn thành là thiếu sót, nhưng cái đích ngắn hơn, cụ thể hơn, nhiều khi như việc của thường ngày. Khát vọng thì không bắt buộc ai cũng phải có, phải trưng ra, cái đích đến của khát vọng cũng cao hơn, cũng xa hơn, nhiều khi là cả đời người. Trách nhiệm và khát vọng, về định tính, chúng như nhau, đều là những đòi hỏi tích cực của cuộc đời mà mỗi chúng ta nên hoàn thiện, cần hoàn thiện, phải hoàn thiện. Nhưng về định lượng thì có khác nhau”.

Nhiều tham luận được các nhà thơ phát biểu tại buổi tọa đàm. Mỗi tham luận các nhà thơ đều nêu rõ trách nhiệm của người cầm bút qua chính các tác phẩm của mình. “Các nhà thơ lớn trong lịch sử đều là những người tiên phong của thời đại, là những con người sẵn sàng ghé vai gánh vác trách nhiệm xã hội. Trách nhiệm xã hội của nhà thơ là như thế nào? Thơ sẽ không trực tiếp can thiệp, thay đổi vận mệnh thực sự của con người, nhưng nó sẽ tác động đến xã hội một cách tinh tế. Thơ là một mô hình thu nhỏ của xã hội. Trách nhiệm của nhà thơ là đi tiên phong và dự báo nó. Khát vọng của nhà thơ là một xã hội lí tưởng được xây dựng trên nền tảng chân- thiện- mỹ. thực thi được trách nhiệm với xã hội thì trước hết nghệ thuật phải thật sự là nghệ thuật.” (Hà Phạm Phú).

Vào lúc 20h, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đánh trống khai mạc Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23. Tham dự Ngày Thơ còn có các đồng chí: Đinh Thị Mai, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội; nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam. Các đại biểu tỉnh Ninh Bình tham dự gồm có: Đoàn Minh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình; Mai Văn Tuất, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Phạm Quang Ngọc, phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh.

Với chủ đề đêm thơ “Tổ quốc bay lên”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu tại đêm khai mạc: “Chúng ta chọn tinh thần từ bài thơ của nhà thơ Lê Anh Xuân là để bày tỏ sự tôn vinh và lòng biết ơn đối với tất cả những người con trên mảnh đất Việt Nam đã dâng hiến đời mình cho độc lập, tự do và thống nhất đất nước. Chúng ta chọn dáng đứng của họ là chọn dáng đứng của một dân tộc không bao giờ biết quỳ gối trước mọi kẻ thù. Họ đã ngã xuống trong cuộc chiến tranh để tổ quốc được quyền đứng lên kiêu hãnh làm người”.

“Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ

Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường

Chỉ để lại cái dáng-đứng-Việt-Nam tạc vào thế kỷ:

Anh là chiến sỹ Giải phóng quân.

Tên Anh đã thành tên đất nước

Ôi anh Giải phóng quân!

Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhứt

Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân”

“Lê Anh Xuân – trích Dáng đứng Việt Nam tháng 3 năm 1968”

Ngày Thơ năm nay, chúng ta chọn một vùng đất thiêng mang tên Ninh Bình. Đấy là vùng đất của một thiên nhiên kỳ vỹ, của một lịch sử hào hùng và của một nền văn hoá lâu đời và đặc sắc. Đấy là một vùng đất mà chính quyền và nhân dân địa phương đang nỗ lực để làm ra một Ninh Bình mới trong một kỷ nguyên mới của đất nước.

Và hôm nay, chúng ta chọn một vùng đất của lịch sử, của văn hoá và của những khát vọng lớn lao để tổ chức Ngày Thơ lần thứ 23. Và từ vùng đất này gửi đi thông điệp về cái đẹp, về khát vọng sống chân chính của một dân tộc và ý chí hành động cho khát vọng ấy.”

Cũng tại đêm thơ nhiều bài thơ nổi tiếng như: “Đêm Nguyên tiêu” của Chủ tịch Hồ Chí Minh; “Vũ Lâm thu vãn” của Phật hoàng Trần Nhân Tông; “Dục Thúy Sơn” của Trương Hán Siêu; “Dáng đứng Việt Nam” của Lê Anh Xuân; “Nhớ” của Nguyễn Đình Thi; “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm;…được các nghệ sĩ thể hiện và các bài thơ được thể hiện qua giọng đọc của chính tác giả, nhà thơ Trần Đăng Khoa; Phan Hoàng; Nguyễn Việt Chiến; Nguyễn Bảo Chân; Phùng Thị Hương Ly… và “Lời thơ tặng mẹ Nguyễn Thị vẻ” của Bruce Weigl, cựu chiến binh Mỹ trong chiến tranh Việt Nam.

Tại không gian Đêm Thơ 2025, công chúng yêu thơ còn được tìm hiểu thêm các thông tin của 20 nhà thơ tiêu biểu tham gia kháng chiến chống Mỹ đã đoạt giải thưởng Hồ Chí Minh do Bảo tàng Văn học Việt Nam phụ trách được trưng bày dọc hai bên sảnh chính cùng những bài thơ cổ, hiện đại về vùng đất cố đô Hoa Lư và những bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp của tỉnh Ninh Bình.

Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 đã đưa đến nhiều cảm xúc về tình yêu thiên nhiên, con người và lòng biết ơn với thế hệ các nhà thơ đi trước qua các tác phẩm thi ca và hy vọng mỗi chúng ta sẽ thấy thêm yêu cuộc sống, cùng góp phần để xây dựng một xã hội tươi đẹp hơn.

BTVHVN