Hôm nay 13/10 là ngày mất của nhà văn Vũ Trọng Phụng (1912 – 1939) cách đây 82 năm. Bài thơ này nhà thơ Hoàng Cầm đọc tại lễ giỗ lần thứ 53 nhà văn họ Vũ Trong bài có nhắc đến nhiều tên tác phẩm của tác giả “Số đỏ”. Hôm đó có đông văn nghệ sĩ tụ về khu tưởng niệm Vũ Trọng Phụng ở Mọc Quan Nhân vốn là nơi ở trước đây của gia đình nhà văn đã được người con rể là Nghiêm Xuân Sơn tôn tạo thành nơi thờ tự, thăm viếng. Nhà thơ Hoàng Cầm mang theo mấy bản photocopy bài thơ đưa cho bạn bè. Trong bản đưa tôi ông có viết lời đề gửi. Tôi chỉ ghi thêm vào đó mấy chữ “Sáng 20/10/1992” để ghi nhớ thời gian.
Khu tưởng niệm Vũ Trọng Phụng đã không còn. Sau khi ông Sơn mất, các con ông đã sử dụng khu đất và ngôi nhà của bố mẹ chia cho theo nhu cầu đời sống của mình. Phần mộ gia đình nhà văn gồm mộ Vũ Trọng Phụng và mẹ, vợ, con gái và cháu ngoại đã bị di dời. Không hiểu căn phòng trưng bày các hiện vật, tư liệu và tác phẩm Vũ Trọng Phụng mà ông Sơn dày công sưu tập cho bố vợ có còn không. Một địa chỉ văn hóa ở giữa thủ đô của một nhà văn có thể nói là vào hàng bậc nhất đất nước đã bị biến mất nói như tên một tác phẩm của chính Vũ Trọng Phụng là “không một tiếng vang”.
Còn Hoàng Cầm, ông sẽ tròn 100 năm sinh vào tháng 2/2022.
*
Nghe đâu hình như anh đã chết
Ai nói mơ hồ trong những tháng năm qua
Không mà
Kìa trên ban thờ
Anh đang nghĩ gì để viết
Hình như anh đã chết
Ai mở sách gì xem lại chuyện hôm qua
Không mà
Kìa cuộc sống vẫn chen nhau lên phía trước
Những thằng Xuân nào nghênh ngang lấn bước
Ai vừa trúng độc đắc, người tù nào vừa được tha
Những giông tố nào anh vẫn xông pha
Hình như anh đã chết
Hương khói đâu chập chờn trên nấm mộ anh
Không mà
Anh đang mắng mấy thằng Nghị Hách
Anh mách cho ai những cạm bẫy người
Mộ nào đâu Bồn cỏ xanh đang nở hoa tươi
Nghe rất nhiều tiếng vang bốc lên từ ruột đất
Hình như anh đã chết
Có tiếng ai buồn như đọc điếu văn
Không mà
Anh ngồi đây, anh nhắc nhủ ân cần
Người lớp sau hãy sống vui mà viết
Vì hôm nay anh bận nhiều công việc
Việc đầu tiên là khăn áo nghiêm trang
Thắp hương trên ban thờ từ mẫu dịu dàng
Rồi cầm trái cam tặng người vợ đảm
Vì mỗi năm cứ đến ngày này
Trời cuối thu sương phủ
Anh mỉm cười bắt tay
tạm biệt mươi thằng bạn cũ
và rất nhiều con em
cả người thân thuộc, cả người không quen
anh ung dung đĩnh đạc điềm nhiên
Khởi đầu cuộc dạo chơi vào miền bất tử.
Đêm 23 tháng Chín Nhâm Thân
Bản viết tay bài thơ ” Nhớ Vũ Trọng Phụng” của nhà thơ Hoàng Cầm
Phạm Xuân Nguyên