Ngày 10.4.2024, đoàn cán bộ Bảo tàng Văn học Việt Nam được nhà lý luận phê bình (LLPB) Hồng Diệu tiếp đón chu đáo tại căn nhà nhỏ nằm trong ngõ số 4 Ông Ích Khiêm. Đây là căn nhà ông được phân khi còn công tác tại Tạp chí Văn nghệ quân đội. Đặc biệt căn nhà này trước đây nhà văn Nguyễn Minh Châu cũng đã từng sinh sống sau đó ông được phân căn nhà khác và nhà LLPB Hồng Diệu tiếp quản cho đến nay.
Nhà LLPB Hồng Diệu tên khai sinh là Đỗ Văn Thuận sinh ngày 12 tháng 01 năm 1943 tại xã Xuân Bắc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Ông tốt nghiệp kỹ sư đào tạo ở nước ngoài và sau khi về nước ông công tác ở Bộ Tư lệnh Thông tin. Từ 1978 ông được chuyển về công tác tại Tạp chí văn nghệ quân đội. Ông nguyên là Trưởng ban lý luận – phê bình và phụ trách trang Văn học nước ngoài của tạp chí Văn nghệ quân đội; nguyên Phó chủ tịch Hội đồng văn
học dịch Hội Nhà văn Việt Nam; nguyên ủy viên Hội đồng xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Tiếp đón chúng tôi, nhà LLPB Hồng Diệu rất giản dị và gần gũi. Ông chia sẻ câu chuyện đến với văn học của mình và cuốn sách xuất bản đầu tiên của ông với chúng tôi: “Hồi nhỏ tôi đã rất thích văn. Vào thời kỳ kháng chiến chống Mỹ tôi công tác trong quân đội và được cử đi học nước ngoài đào tạo về kỹ thuật quân sự. Tuy nhiên trong suốt thời gian công tác trong quân đội tôi vẫn luôn đam mê văn chương, ham đọc và viết. Năm 1977, tôi viết bài phê bình đầu tiên và được đăng trên báo văn nghệ, lúc đó nhiều người trong giới rất bất ngờ với bài báo của tôi, một cái tên rất lạ. Được “để ý”, báo văn nghệ tiếp tục đặt tôi viết về nhà thơ Tế Hanh và nhà thơ Xuân Diệu. Sau 3 bài viết được đánh giá khá tốt, Báo văn nghệ và Tạp chí văn nghệ quân đội đã xin chuyển tôi về làm báo. Thời gian đó rất khó khăn để một cán bộ kỹ thuật chuyển sang ngạch khác, phải 1 năm sau được các anh bên báo nhiệt tình xin lãnh đạo tôi mới chuyển sang báo. Năm 1978 tôi chuyển về công tác tại Tạp chí Văn nghệ quân đội đến khi nghỉ hưu. Cuốn “Nhà văn trang sách” là cuốn sách đầu tiên của tôi được ra mắt sau hơn chục năm về công tác tại văn nghệ quân đội.”
Sau khi nghỉ hưu, nhà LLPB Hồng Diệu là một cái tên quen thuộc được mời tham gia nhiều cuộc chấm giải như Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật và nhiều giải thưởng khác.
Nhà LLPB Hồng Diệu cũng đã vinh dự nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học & Nghệ thuật đợt 4 năm 2017.
Một số tác phẩm của ông như: Người lính nhà văn; Đường thi từ điển; Trên bầu trời xa lạ; Vũ Cao tuyển tập; Truyện ngắn các tác giả đoạt giải thưởng Hội Nhà văn Việt; Truyện ngắn đoạt giải nhất; Khảo sát văn bản tập thơ Nước giếng thơi; Đóng góp lớn nhất của thơ Nguyễn Bính; Nguyễn Minh Châu nghĩ về việc viết văn; Ai viết phê bình văn học?; Cao Bá Quát với thiên nhiên.
Cũng trong buổi gặp gỡ này, nhà LLPB Hồng Diệu đã trao tặng cho Bảo tàng Văn học Việt Nam một số tác phẩm đã xuất bản cùng các bản thảo viết tay của ông.
Bảo tàng Văn học Việt Nam trân trọng cảm ơn sự tin tưởng và ủng hộ của nhà LLPB Hồng Diệu đã trao tặng những hiện vật quý cho bảo tàng.
BTVHVN